Het verhaal van de Heike

‘Zelfs zij die welgesteld zijn, komen onvermijdelijk ten val,’

[De terugkeer van Layhar – p. 227]

Vorig jaar heb ik voor mijn opleiding drie maanden in Japan gestudeerd, bij de universiteit van Okayama. Er werden vaak activiteiten georganiseerd, waaronder een workshop voor het maken van een 小刀kogatana (‘klein zwaard’, ongeveer ter grote van een briefopener). Bij deze workshop mochten we zelf een tekst kiezen die als inscriptie op ons “zwaard” zou komen te staan en ik koos voor: 盛者必衰実者必虚 joushahissui jisshahikkyo “the prosperous inevitably decline, the full inevitably empty”. Deze woorden komen voor in de Humane King Sutra en de eerste vier karakters ervan (joushahissui) zijn te vinden in het beginstuk van de Heike Monogatari, een heel oude Japanse oorlogsroman, en het onderwerp van dit artikel. Ervan uitgaande dat jullie nog nooit van deze roman gehoord hebben, zal ik wat vertellen over de inhoud en achtergrond, voordat ik uitleg hoe het terugkomt in mijn boek ‘De terugkeer van Layhar’.

De Genpei oorlog

Heike Monogatari wordt geschreven met de karakters 平家物語 waarvan de laatste twee – monogatari – ‘verhaal’ betekenen en de eerste twee – heike – verwijzen naar de oude Japanse Taira familie. 平 staat voor ‘taira’ en 家 voor ‘huis, familie’ (basically “House Taira”, à la Game of Thrones). Wat is er zo bijzonder aan de Taira familie? Ze waren hoofdrolspelers in de Genpei oorlog die woedde van 1180 tot 1185, en die gigantisch veel invloed heeft gehad op de loop van de Japanse geschiedenis.

Het speelde aan het einde van de Heian Periode (794-1185), die bekend stond om grote culturele bloei en weinig politieke actie van de aristocraten die destijds de macht hadden. De conclusie van de oorlog was de start van een nieuwe periode waarin de macht in handen was van het Kamakura Shogunaat, opgericht door Minamoto no Yoritomo, dat van Japan een militaire dictatuur maakte. De periode die volgde, kreeg de naam: de Kamakura Periode (1185-1333).

In de Genpei oorlog voerden de twee machtige clans, Taira en Minamoto, strijd met elkaar. Beide partijen hadden een keizerlijke erfgenaam; Antoku, de erfgenaam van de Taira, zat daadwerkelijk op de troon. De burgeroorlog die daardoor ontstond had vreselijke timing en de Japanse bevolking kreeg natuurrampen, een plaag en een hongersnood te verduren (Ancient History Encyclopedia).

De oorlog werd uiteindelijk beëindigd bij de Zeeslag om Dan no Ura, waarbij Minamoto no Yoshitsune, de jongere broer van Minamoto no Yoritomo (de clanleider), de overwinning behaalde. Door de nederlaag pleegde de leider van de Taira zelfmoord en gooide hij zichzelf in zee, gevolgd door de grootmoeder van Antoku die met de destijds 6/7-jarige keizer in haar armen overboord sprong (Ancient History Encyclopedia).

The Tale of the Heike [Dutch]

Heike Monogatari is een verzameling van mondeling overgedragen verhalen die door reizende monniken in elkaar waren gezet en gereciteerd, begeleid door de viersnarige biwa (vergelijkbaar met een luit). In 1240 stelde een onbekende auteur deze collectie samen en in 1371 compileerde de blinde monnik Kakuichi de populairste versie van Heike Monogatari (New World Encyclopedia). Het verhaal hoort verteld te worden verspreid over meerdere opeenvolgende nachten en is geschreven in het genre gunki monogatari, ofwel militaire verhalen, dat gekenmerkt wordt door thema’s van samurai ethiek en de verheerlijking van militaire waarden zoals loyaliteit, leiderschap en moed (New World Encyclopedia). Daarnaast bevatten de verhalen boeddhistische lessen die draaien om de vergankelijkheid van het leven en het concept van karma.

Heike Monogatari vertelt het verhaal van de tragische nederlaag van de Taira, waardoor het naar deze clan vernoemd is, in plaats van de overwinnaars. Het wordt beschouwd als een klassieker van de middeleeuws Japanse literatuur en heeft als inspiratie gediend voor veel kunstwerken die erop volgden (New World Encyclopedia). Verder komen veel geliefde historische figuren erin voor, onder wie Minamoto no Yoshitsune and Tomoe Gozen, die beiden hun eigen artikel verdienen.

Usei Monogatari

‘Ja. Sterker nog, ik weet niet of je de oorlogsroman Usei Monogatari kent?’

[De terugkeer van Layhar – p. 347]

Dus, hoe komt dit terug in mijn verhaal? In de wereld van Shirareta Sekai bestaat een oorlogsroman genaamd Usei Monogatari dat het verhaal vertelt van de grote Rassenoorlog. 雨 ame or u (‘regen’) en 星 hoshi or sei (‘ster’) verwijzen samen naar de Sterrenregen die het einde van de oorlog aanduidde. Deze oorlog is tekenend geweest voor de wereld waar mijn personages in leven en dient als een waarschuwing voor wat hen mogelijk te wachten staat.

De oorlogsroman is bekend in zowel Ōkoku als Ginkoku, aangezien de Rassenoorlog plaatsvond toen deze twee landen nog één rijk waren. Na de oorlog zijn ze gesplitst; de Sterrenregen had bij alle partijen veel levens gekost, maar de spanningen tussen de mensen en magische wezens bleven. Hoewel Usei Monogatari in beide landen bekend is, verschillen de versies wel. De Ōkoku versie zet de elfen, dwergen en nimfen als helden neer, en is dan ook populair in de dwergen- en nimfenlanden.

De Ginkoku versie, daarentegen, zet alleen mensen sympathiek neer en is niet vertaald naar de dwergen- en nimfentalen. Hij is echter wel weer populair in Sunakoku en andere mensenlanden. Sinds de massale uitruiming van magische wezens in Ōkoku – waar ‘de terugkeer van Layhar’ mee begint – is de Ōkoku versie echter meermaals herschreven. Momenteel lijkt die veel op de Ginkoku versie.

Hopelijk hebben jullie genoten van het artikel! Laat me vooral weten wat je vindt in de comments 🙂 Volgende maand gaan we kijken naar de rol die de roman speelt in Kazuto’s verhaallijn, en het legendarische personage: de Generaal.

Ben je nieuwsgierig naar Heike Monogatari en zou je het graag willen lezen? Er is een goede Engelse vertaling gemaakt door Royall Tyler.

Sources: