Indeling van de samenleving

Het Japanse mibun seido 身分制度, ofwel standensysteem, ten tijde van het Tokugawa Shogunaat (1603-1868) bestond uit vier standen, shi-nō-kō-shō士農工商 (krijgers-boeren-handwerklieden-kooplieden), en werd officieel ingevoerd halverwege de 17^e eeuw (JapanKnowlegde). Dit systeem is afkomstig uit het Neo-Confucianisme dat destijds dominant was (History).

De samurai

Doordat er vrede heerste na een lange tijd van onrust en strijd, werden veel samurai bureaucraten of leerden ze een ambacht. Er werd echter wel van hen verwacht dat ze hun trots als krijger behielden en voorbereid bleven op mogelijke militaire conflicten, wat leidde tot frustraties (History). Binnen de krijgersstand bestonden ook vier verschillende rangen – de bakufu (het Shogunaat) de daimyō (domeinheren), de vaandeldragers en de dienaren – en daarbij waren er verschillen in privileges die bepaalden of iemand lager of hoger was (Howland 2001, 357). In tegenstelling tot de mensen van de andere standen, waren de samurai de enige die vanaf 1587 wettelijk gerechtigd waren om zwaarden bij zich te dragen en een achternaam te hebben, al werd hier door het Tokugawa Shogunaat enigszins laks mee omgegaan en waren er genoeg mensen met onofficiële achternamen voor lokaal gebruik (The Japan Times).

De stedelingen

Handwerklieden en kooplieden werden vaak samen in een groep, de chōnin 町人 (stedelingen), gegooid en in de praktijk was de verdeling van de samenleving eerder die tussen samurai en niet-samurai – of termen die gebruikelijker zijn in het Japans: bushi 武士 of buke 武家 – dan die tussen de vier standen (JapanKnowledge). Sowieso was het standensysteem uiteindelijk niet veel meer dan een ideaalbeeld, aangezien het de kooplieden onderaan zetten terwijl die met de tijd steeds meer economische macht kregen en in de praktijk dus meer invloed hadden dan het standensysteem deed vermoeden.

De boeren

De boeren (zo’n 80 procent van de samenleving) mochten geen werk doen dat buiten het domein van landbouw lag om zo het inkomen van het land stabiel te houden, en sociale mobiliteit was officieel verboden (History). Nu betekende dat echter niet dat er geen mogelijkheden waren voor sociale mobiliteit; mensen konden via huwelijken en adoptie de sociale ladder beklimmen.

Gereguleerde mode

Bij welke stand mensen hoorden was vaak te zien aan hun kleding en kapsels die door wetten gereguleerd werden, zodat vreemden in hun sociale interacties konden inschatten hoe ze de ander moesten adresseren (Ikegami 2005, 324-325). Een andere reden voor de strenge reglementen wat betreft kleding (maar ook vermaak, ceremonies, architectuur e.d.) die de standen zo duidelijk van elkaar onderscheidde, was de economische verandering – de toenemende economische macht van de kooplieden – die een bedreiging vormde voor de sociale hiërarchie (Vaporis 2014, 33). Hoewel er zaken bekend zijn van mensen die een boete of gevangenisstraf kregen voor het dragen van verboden kleding, werd het vaak genoeg door de vingers gezien (Vaporis 2014, 33).

Buiten het systeem

Hoewel het mibun systeem uitgaat van vier standen, zijn er wettelijk gezien acht te onderscheiden, waarin ook groepen zitten die buiten het standensysteem liggen. Deze acht sociale statussen zijn van hoog naar laag: de daimyō (hier staan ze los van de andere samurai), de leden van het hof, de priesters (hierbij inbegrepen zijn artsen en leraren), boeren, stedelingen, eta (mensen die ‘onrein’ werk doen dat vaak betrekking heeft op mensenlichamen of dierenkarkassen), en de hinin (“niet-personen”, zoals prostituées, acteurs en bedelaars) (Howland 2001, 358).

In geen van deze systemen heeft de keizer een plaats, aangezien hij als goddelijk persoon boven de samenleving verheven was. Hoewel hij bovenaan de hiërarchie stond, had hij amper politieke macht. In plaats van Kyoto, het culturele centrum waar de keizer woonde, was Edo – nu Tokyo – het politieke centrum van Japan en de plek van het Shogunaat. De shogun was het hoofd van de militaire macht en degene die in werkelijkheid de touwtjes in handen had.

Het systeem in Shirareta Sekai

Dus hoe werkt dit in de wereld van Shirareta Sekai? In mijn wereld zijn Ōkoku en Ginkoku de landen die gebaseerd zijn op Japan, maar in Ginkoku is dit systeem beter terug te vinden dan in Ōkoku. Van de vertellende personages behoren Hana, Kazuto en Saburo tot de krijgersstand; Hana en Kazuto komen uit een samurai-familie – van hun vaders kant tenminste, hun moeder komt uit een handelaarsfamilie – en Saburo komt uit een daimyō-familie. Hun stand is ook de reden dat ze een achternaam hebben (Nagata, in het geval van Hana en Kazuto, en Minami, in het geval van Saburo). Ōkoku had het systeem overgenomen van Ginkoku en het enigszins aangepast en versoepeld. Ais ouders hadden de mogelijkheid om hun achternaam en stand op te geven en waren vrijwillig gezakt naar de stand van handwerklieden, wat dus de reden is dat Ai geen achternaam heeft.

 

Hopelijk vond je het artikel interessant! Heb je vragen hierover? Laat dan vooral een reactie achter 🙂

Wil je meer weten over Japanse geschiedenis? Kijk dan vooral history of japan, een filmpje dat binnen 9 minuten in vogelvlucht (en met veel humor) door de geschiedenis van Japan heen gaat.

Bronnen:

1. “shi-n-k-sh 【士農工商】”, Encyclopedia of Japan, JapanKnowledge, https://japanknowledge-com.ezproxy.leidenuniv.nl , (accessed Jan.13,2019)
2. “Tokugawa Period and Meiji Restoration.” History. Last Updated August 21, 2018. https://www.history.com/topics/japan/meiji-restoration
3. Ikegami Eiko. Bonds of Civility: Aesthetic Networks and the Political Origins of Japanese Culture. Cambridge University Press, 2005.
4. Howland, Douglas R. “Samurai Status, Class, and Bureaucracy: A Historiographical Essay.” The Journal of Asian Studies 60, no. 2 (May, 2001): 353-380.
5. Vaporis, Constantine Nomikos. Voices of Early Modern Japan: Contemporary Accounts of Daily Life During the Age of the Shoguns. Westview Press, 2014.
6. Hoffman, Michael. “The long road to identity.” The Japan Times. October 11, 2009. https://www.japantimes.co.jp/life/2009/10/11/general/the-long-road-to-identity/#.XD4N6lxKjIU